ANTYFONARZ PIOTRKOWSKI 1645

Antyfonarz jest zbiorem tekstów i melodii antyfon oraz responsoriów oficjum zwanego też drugą liturgią, w przeciwieństwie do Mszy świętej. Powstanie tej księgi jest przypisywane papieżowi Grzegorzowi Wielkiemu, przełom VI i VII w. – istnieje powszechne przekonanie, że był on autorem śpiewu liturgicznego.

Najstarsze drukowane Antyfonarze pochodzą z końca XV wieku. W Polsce w tym czasie istniały tylko dwa wydawnictwa, w Gdańsku i we Wrocławiu, natomiast w XVI wieku było ich już 13, m.in. należąca do przybyłego z Piotrkowa Trybunalskiego Andrzeja Byczka, który w 1577 otrzymał obywatelstwo miasta Krakowa i tytuł drukarza. Zmienił też nazwisko na Piotrowczyk. Po śmieci Andrzeja w 1620 roku, przez pewien czas pieczę nad drukarnią przejął jego zięć Tomasz Dolabella – nadworny malarz dynastii Wazów, a następnie syn Andrzej. Andrzej Piotrowicz syn kształcił się we Włoszech, Niemczech, Belgii i Francji, posiadał tytuł doktora filozofii i prawa, był profesorem Akademii Zamojskiej oraz rektorem Poznańskiej Akademii Lubrańskiej. Następnie powrócił do Krakowa i zajął się drukarnią, którą unowocześnił postarał się o przywileje utrzymujące jej wysoką rangę. Uzyskał tytuł typografa Zygmunta III , następnie Władysława IV , a od 1628 roku przywilej drukowania ksiąg liturgicznych. Po śmierci Andrzeja w 1645 roku drukarnię prowadziła wdowa – Anna Teresa i syn Stanisław, który w 1674 roku przekazał ją aktem darowizny Uniwersytetowi Krakowskiemu, i jako drukarnia uniwersytecka funkcjonuje ona do dnia dzisiejszego.

W czasie 100 letniego istnienia oficyny piotrkowskiej wydrukowano w niej tylko 4 wydania antyfonarzy, ostatni w 1645 roku. Prezentowany na wystawie egzemplarz, tzw. antyfonarz piotrkowski, jest wydaniem z 1645_ r. Na stronie tytułowej widnieje zapisek Ex libris Congregationis Missionis Domus Tykocinensis – egzemplarz należał do biblioteki księży misjonarzy w Tykocinie.